In gesprek met Judith Houtepen “Pleasure in the job puts perfection in the work”, over onbevangenheid, gedrevenheid, andere wegen inslaan (toch naar Atheneum 3), Emporia/Kansas, Pieter Winsemius en les moments rien.
Judith (46) werkt op dit moment als Principal en Consulting Actuary bij Milliman Benelux. Voorts is ze docent van de module Zorg van de Actuarial Practice Cycle (Universiteit van Amsterdam), Voorzitter en mede-initiatiefnemer Commissie Zorg (Actuarieel Genootschap), Docentlid Opleidingscommissie Executive Programme (UvA) en Lid Werkgroep Ontwikkeling Risicoverevening (Ministerie VWS). Daarvoor vervulde zij vele andere rollen, een actief en dynamisch werkzaam leven: Eigenaar/consultant (Houtepen Management BV), Directeur (TRAG Performation Healthcare Intelligence), Senior Adviseur (Plexus Medical Group) en Strategie Consultant (McKinsey&Company).
Interview: Anno Bousema, partner Financial Assets Actuarial Executive Search.
Dit het 9e interview in een reeks gesprekken met actuarieel professionals, die gepubliceerd worden op actuaris.info en LinkedIn.
Ik ben voor het interview door Judith uitgenodigd voor een lunch in haar nieuwe rietgekapte villa in een lommerrijke wijk in Hilversum, richting ’s-Graveland; ze toont zich een uitstekend gastvrouw. Judith en haar gezin vatten drie jaar geleden het plan op om hun moderne huis in Hilversum te verruilen en zich te storten op de renovatie van een landelijke villa, waar al 40 jaar niets aan gedaan was. Een intensief project dus, met heel veel voeten in de aarde. De verbouwing duurde meer dan een jaar, uiteraard met de nodige vertraging, tegenvallers en verrassingen, zoals iedereen weet die een huis verbouwt of zelf bouwt…(sic!). Maar het resultaat mag er absoluut zijn: een prachtige modern geoutilleerde ruime gezinsvilla, waar het goed toeven is.
Het wordt een boeiend en mooi gesprek, waarin het enthousiasme en de gedrevenheid van Judith sterk doorklinken. Eenmaal aan het woord kan ze boeiend en anekdotisch vertellen, ze heeft dan ook al veel meegemaakt in haar bewogen leven. En het bijzondere daarbij is de openheid en luchtigheid die ze uitstraalt. Ze benadert het leven, ook zware onderwerpen, op een ontspannen, positieve en onbevangen manier. Als een kind in de snoepwinkel van het leven. Ze staat open voor het nieuwe, het onverwachte en toevallige, “Laat het maar gebeuren…”. Een prachtige basishouding om zo de reis door het leven te maken. En die begint in Brabant.
Judith is geboren en getogen in Oirschot (spreek uit als Oorschot) in Noord Brabant, een prachtig dorp met stadsrechten. Ze groeide met haar vijf jaar oudere zus op in een onderwijsgezin: haar moeder was een bevlogen docente op het MBO, in onder meer het vak gezondheidszorg. Haar vader was hoogleraar scheikunde aan de TU in Eindhoven. De sterke gedrevenheid en de positieve stimulans van haar ouders om zich op alle fronten te ontwikkelen zijn op Judith van grote invloed geweest. Het belang van sociaal-emotionele ontwikkeling stond bij haar vader ook hoog in het vaandel, en geen klassen overslaan, daar was hij uit eigen ervaring pertinent op tegen. Ze moest als kind zo lang mogelijk kind mogen zijn en het leven op alle terreinen kunnen ontdekken. Toen haar vader echter al op jonge leeftijd ziek werd, en soms minder betrokken kon zijn op het gezin, betekende dit dat Judith en haar zus meer op zichzelf waren aangewezen. De ziekte van haar vader drukte een zwaar stempel op het gezin, maar dit maakte haar wel erg zelfstandig. Ze moest zichzelf vaak redden, hoewel haar ouders er alles aan deden om haar en haar zus te blijven ondersteunen en stimuleren. Judith besefte al vroeg dat je er zelf verantwoordelijk voor bent iets van je leven te maken.
Ze was een extravert kind en vaak buiten te vinden, veel sport en met vrienden op pad. Van heel kleins af aan was ze ook dol op rekenen, nam stiekem extra rekenvellen mee naar huis en schreef op 7-jarige leeftijd liefdesbriefjes (aan een latere actuaris…) met de vraag hoeveel 8-12 was. Na een plezierige tijd op de basisschool, het leren ging haar gemakkelijk af, volgde het Jacob Roelandslyceum in Boxtel, waar overigens meer actuarissen hun middelbare schoolopleiding genoten hebben (net als op het Don Bosco College in Volendam en het Bernadinuscollege in Heerlen, zie eerdere interviews met Pim van Diepen en Thom Peters). Dat Judith beschikt over een grote mate van zelfstandigheid en een eigenzinnig karakter bleek wel in de tweede klas van het gymnasium. Ze vond het maar een duffe boel en wilde haar saaie klasgenoten graag verruilen voor haar vrienden en vriendinnen in de gezellige Atheneum parallel klas. Maar dat kon natuurlijk niet, zomaar van klas wisselen. De school begreep haar niet en probeerde Judith van dit plan af te brengen, maar ze hield vol. Na stug aandringen mocht ze -met enkel 9 en 10-en voor Latijn en Grieks- toch de overstap maken naar haar vriendengroep in 3 Atheneum. Bij de uitreiking van haar VWO-diploma maakte de rector de opmerking nog wel dat het toch erg jammer was dat ze niet voor het gymnasium gekozen had…. Judith haalde haar schouders op, ze keek terug op bijzonder plezante jaren in haar zelfgekozen klas en met Economie als 8e vak. En de zelfgekozen stap zou haar uiteindelijk op het actuaris-pad brengen.
Al van jongs af aan heeft Judith haar horizon willen verleggen: er op uit, achter de muziek aan, naar een ander dorp en een andere klas, de wereld in. Het lag dan ook voor de hand dat ze haar vleugels breed zou uitslaan na het VWO in Boxtel. Ze koos -niet onverwacht- voor een avontuur in het buitenland. Daarvoor liet ze haar jeugdliefde in Nederland achter en vertrok op 18-jarige leeftijd naar de Verenigde Staten van Amerika voor een studiejaar op Emporia State University, in een kleine stad in Kansas, hartje Verenigde Staten. Toen ze aankwam op het vliegveld viel ze als westerse slanke jonge studente meteen op in het oer Amerikaanse Emporia, een provinciestad waar de mannen rondliepen met cowboyhoeden. Het werd een super leuke en boeiende tijd, waar Judith, helemaal op zichzelf aangewezen, ontzettend veel geleerd heeft, ook over zichzelf. Zo ontdekte ze naast natuurlijk mooie wiskundevakken ook de creatieve vakken, zoals theater en design. Ze was erg sportief en werd al gauw in het tennisteam opgenomen, wat veel status gaf maar ook wel wat afgunst onder andere studenten, die ook een plek in het team najoegen. Er werden wekelijks onder aanvoering van hun zeer bevlogen tenniscoach zeer lange autotochten ondernomen om wedstrijden tegen andere teams te spelen, vaak in de zinderende hitte. Een rit van 500 km was geen uitzondering, zeg Amsterdam-Parijs voor een paar tenniswedstrijden. Vanuit Emporia heeft ze veel van Amerika ontdekt. In de weekenden en vakanties eropuit, met budget vervoersmaatschappij Amtrak reizen om zoveel mogelijk te zien en te beleven. Judith voelde zich in Emporia helemaal in haar element, maar het werd toch weer tijd voor beweging, een volgende fase in haar leven dient zich aan.
Terug in Nederland wordt ze tot haar spijt uitgeloot voor de studie geneeskunde. Hoewel de studie wiskunde in Delft het meest voor de hand lag, in navolging van haar zus en vader, die respectievelijk technische natuur- en scheikunde hadden gedaan, kiest ze er heel bewust, en mede op aandringen van haar VWO-leraar economie (Krebber) voor om actuariaat te gaan studeren aan de UvA, in het bruisende Amsterdam. Haar idee om dit als tussenjaar te doen, en dan te proberen alsnog de medische opleiding in te komen, pakt anders uit. Want al gauw merkt ze dat de vakgebieden actuariaat en econometrie haar enorm aanspreken: “Puzzelen, complexe vraagstukken, hersenkrakers en lastige cases analyseren en doorgronden om te komen tot vaak simpele oplossingen…, heerlijk!” Ze doorloopt de universitaire actuariële opleiding fluitend, ziet de collegebanken maar sporadisch, en besteedt veel tijd en energie aan alle aspecten van het studentenleven. Zo was ze penningmeester van haar studentenvereniging, maar ook student-assistent van Professor Rob Kaas. Hij probeert haar aan het eind van de studie nog te motiveren om te gaan promoveren in het schade actuariaat, maar Judith trekt opnieuw haar eigen plan: ze wil haar vader niet achterna, geen promotie. Ze studeert cum laude af voor actuariaat en econometrie, maar besluit haar loopbaan niet in deze vakgebieden te beginnen. Ze wil zich breder ontwikkelen, het bedrijfsleven lonkt. Hoewel haar zus bij McKinsey werkte en Judith juist haar eigen weg wil bewandelen, maakt zij uiteindelijk ook de overstap naar deze gerenommeerde consultancy firm, maar wel nadat haar zus al vertrokken was.
Van een van de partners van McKinsey, voormalig minister Pieter Winsemius, heeft Judith heel veel geleerd. Hij heeft haar in haar periode bij McKinsey tussen 2000 en 2003 een snelle ontwikkeling laten doormaken. Zo liet hij haar, weliswaar na een gezamenlijk voorbereiding en op basis van het met hem samen geschreven boek ‘Van alle markten thuis’, redelijk onverwacht een presentatie geven voor een groep van 600 vrouwen over de toekomst in 2025. Pieter had haar vooraf gezegd dat zij misschien een rol zou spelen bij de presentatie, maar wat schetste haar verbazing toen hij haar, eenmaal op het podium verschenen, pontificaal naar voren riep om het verhaal te komen doen. Daar stond ze dan als piepjonge consultant…. Ze overleefde deze vuurdoop glansrijk. “Daar put je kracht uit, want je weet hierna dat er altijd een oplossing komt, en dat je het redt.” Maar soms, ondanks alle zelfvertrouwen en energie, geeft je lijf er na te lang en te hard werken de brui aan. Judith werd erg ziek: ze kreeg een sepsis na te lang doorgelopen te zijn met een zware longontsteking. Er volgde een langdurige en moeizame periode van herstel. Ze was intussen aangenomen voor de MBA opleiding aan het INSEAD in Frankrijk, maar kon daaraan niet beginnen vanwege haar minder sterke gestel. Ze moest de intensieve opleiding een jaar uitstellen. In het tussenjaar dat ontstond heeft ze de Postmaster Actuariaat aan de UvA gedaan en werd Actuaris AG, want stilzitten kan ze niet, dat weten we intussen.
Lijnen uit het verleden komen samen en vormen een nieuwe weg. Judith ontdekt haar ideale werkdomein op het snijvlak van financiën en geneeskunde, een combinatie van cijfers en zorg. Haar eigen ziekteperiode heeft bij deze keuze een aanwijsbare rol gespeeld. Zij moest op eigen houtje ontdekken waarom haar genezingsproces zo traag verliep en wat er nou precies medisch aan schortte. Haar aandoening in de nasleep van haar longontsteking bleek uiteindelijk een onbegrepen aandoening te zijn, die in Nederland nagenoeg onbekend was. Een soort long covid van nu. Pas na consulten in ziekenhuizen in België en Frankrijk, waar men veel meer over deze aandoening weet, werd duidelijk waar ze aan leed, en kon ze behandeld worden. Zodra Judith weer opknapte en de energie terugkeerde, nam ze het initiatief om in samenwerking met het AMC en Achmea een kliniek op te zetten voor onbegrepen aandoeningen, vooral bij jonge vrouwen. Toen de contouren van de kliniek opgezet waren, en er ook privé veranderingen optraden, werd het wederom tijd voor nieuwe initiatieven. Judith sluit zich aan bij Zorgadviesbureau Plexus en later neemt ze vanuit dit bedrijf het initiatief tot de ontwikkeling van PI©: Performance Intelligence, een web gebaseerd benchmarksysteem met Performance Indicatoren waarmee ziekenhuizen de prijs én kwaliteit van de geleverde zorg bijna real time konden monitoren en spiegelen met andere ziekenhuizen. Al spoedig werd dit zo’n succes dat het apart gezet werd van Plexus en fuseerde met Trag tot TragPi: een adviesbureau dat zich richt op het leveren van geïntegreerde kosten- en kwaliteitsbeheeroplossingen aan zorginstellingen op basis van data; dat was inspirerend pionieren. Er ging een wereld open op het terrein van data en de performance van ziekenhuizen. TragPi had zelfs een team van programmeurs in China zitten.
Zoals vaker besluit Judith vrij abrupt, dit keer tijdens de zwangerschap van haar tweede dochter, tot een nieuwe wending: de aandelen van TragPi worden verkocht, ze gaat haar eerste huis bouwen in Hilversum en tijdens dat jaar gaat ze op zoek naar een nieuw avontuur. Als voorbestemd komt de consultancy firm Milliman op haar pad, de klik is er meteen en ze maakt de overstap. Bij Milliman krijgt ze de ruimte om de advisering op het terrein van zorg & actuariaat op te gaan bouwen, weer een nieuwe start in haar werkzame leven. Ze stuurt op dit moment de intussen uitgegroeide Milliman Health Groep in de Benelux aan. Veel projecten bij zorgverzekeraars en andere financiële instellingen, maar ook andersoortige organisaties. Het onderwerp risicoverevening krijgt initieel veel aandacht. Het is het fundament van ons zorgstelsel, actuarissen spelen daarin vanzelfsprekend een belangrijke rol, vindt Judith. Daarnaast maakt zij zich hard voor een ander maatschappelijk relevant onderwerp: de hoogte van de kapitaalbuffers die Nederlandse basiszorgverzekeraars onder Solvency II moeten aanhouden. Zij heeft de voorgeschreven methodiek doorgrond en in opdracht van de zorgverzekeraars aangetoond dat de hieruit volgende kapitaalbuffer voor met name premierisico (veel) te hoog is, gegeven de werkelijke risico’s die zorgverzekeraars lopen. Zij heeft deze weeffout blootgelegd en is het gesprek hierover aangegaan met de zorgverzekeraars met de toezichthouder DNB. Een discussie die tot de dag van vandaag nog niet beslecht is. Sinds een aantal jaren vervult zij voorts de risicomanagementfunctie bij een onderlinge waarborgmaatschappij van ziekenhuizen voor de verzekering van medische aansprakelijkheid. Een heel bijzonder en erg leuk ander project speelt zich momenteel af in Kenia, waar Judith betrokken is bij CarePay: een digitaal mobiel platform dat zorg, verzekeren en medische zorg aan elkaar verbindt en nu de stap maakt naar het overnemen van de risico’s van de zorgverzekeraars. Ook wacht op dit moment een uitdagend project in Qatar, waar het Ministerie van zorg een vereveningsysteem wil optuigen vergelijkbaar met het Nederlandse systeem. Judith en haar team staan op het punt om af te reizen naar Qatar, zodra de situatie dit toelaat, opnieuw een spannend avontuur….
Judith is een gepassioneerde en harde werker. Zij beleeft ontzettend veel plezier aan haar werk en stopt daar veel tijd en energie, “Het gaat vanzelf, omdat het me enorm boeit en plezier geeft. En het plezier leidt tot hogere kwaliteit en perfectie in wat je doet, pleasure in the job puts perfection in the work”. Judith heeft heel veel energie, kan lang doorgaan, een nacht weinig of niet slapen deert haar niet. Juist in de stilte van de nacht vindt ze ruimte en komt de creativiteit los, out of the box. Haar energie zet ze in op alle terreinen in haar volle leven: een gezin met partner en 4 kinderen, haar uitdagende rol bij Milliman, De Commissie Zorg van het Actuarieel Genootschap, haar rol als docent van de module Zorg aan de UvA. De oudste van haar vier kinderen (4, 8, 11 en 12) heeft al aangegeven het echt anders te gaan doen dan haar mama, die “de hele dag maar achter een scherm zit te turen en veel aan het bellen is. Wat een saaie baan, dat ga ik echt nooit doen hoor.”
Judith wil op weg zijn, improviseren, het onverwachte toelaten, zonder echt een vooropgezet plan. De ervaring van het leven is toch ook dat het leven nooit een rechte lijn is. Je komt onderweg altijd nieuwe dingen tegen en past je koers aan. Openstaan voor het nieuwe, veranderingen on the road omarmen en nieuwe keuzes maken, dat maakt het toch ook zo boeiend? De Taoïsten in het oude China wisten het al in hun filosofische leer Wu Wei, die uitgaat van meebewegen met de stroom.
Zo gaat ze ook het liefst om met haar vakanties als het aan haar ligt: stap in de auto, heb ongeveer het gevoel van de richting waar je heen wilt en we zien wel waar we uitkomen, laat je verrassen.
Ze noemt zichzelf chaotisch, maar dat is ze natuurlijk uiteindelijk niet. Want als je kijkt wat ze misschien wel zonder exact uitgewerkt plan de campagne allemaal al heeft neergezet, moet daar wel een visie en een duidelijk idee en soort van plan onder liggen.
De toekomst van het actuariaat ziet Judith zeer rooskleurig in. Het werkveld wordt steeds veelkleuriger en verbreedt zich meer en meer; zij levert daar zelf ook een bijdrage aan door haar activiteiten buiten de gebaande actuariële paden leven, schade, inkomen en pensioen. Op het snijvlak van actuariaat / risk- en balansmanagement ligt er heel veel interessant en relevant werk. Actuarissen kunnen absoluut een waardevolle inbreng hebben in maatschappelijke vraagstukken in de zorg, maar bijvoorbeeld ook bij woningbouwverenigingen, nucleair afval, energie en vervoer. Er is een enorme hoeveelheid ruwe data beschikbaar die nog valt te ontginnen en waarmee de kwaliteit van risicoanalyses en riskmanagement kan worden verrijkt. “Actuarissen zijn uitstekend in staat bij te dragen aan adequate oplossingen voor velerlei maatschappelijke vraagstukken.”
Judith gaat heel erg uit van plezier hebben in wat je doet. Ze raadt jonge en beginnende actuarissen aan vooral dat in hun werk te zoeken. Kies waar jouw energie en lol zit en zoek de rol en organisatie waar je die vindt. En beweeg, probeer het uit, stap over je schaduw heen en kom uit je comfortzone. Ontdek je eigen weg en ga vooral veel en verschillende dingen doen. Dan ontdek je vanzelf waar jouw plezier en energie vandaan komen.
Als ik naar haar toekomstplannen vraag, ligt het antwoord in de lijn van haar eerdere uitspraken en visie op haar existentie. Ze wil een actief en bewogen leven leiden, maar dat hoeven niet perse grote bewegingen te zijn. Echt hele wilde plannen heeft ze nu niet. Van les moments rien, de kleine momenten van het leven, zoals de Fransen dat zeggen, kan ze enorm genieten. Ze wil er als moeder bij zijn als de kinderen met vallen en opstaan ouder en groter worden, een stabiele thuisbasis vormen, een steun en toeverlaat zijn, net als haar moeder dat altijd voor haar was en is. Momenten van aandacht en kwaliteit creëren, zoals ze onlangs met haar oudste dochter gedaan heeft: een weekendje Utrecht in een mooi hotel en de stad door struinen en shoppen, inderdaad zonder plan... Dus voorlopig geen verre en lange reizen, maar lekker tennissen, vrienden ontmoeten, heerlijk wonen, genieten van de natuur en het samen met het gezin goed hebben op hun mooie plek in Hilversum. Maar het is niet alleen maar genieten van het goede leven. De normen en waarden en de enorme drive door haar ouders als bagage zijn aangereikt, geven haar ook een maatschappelijke missie voor de toekomst mee. Zo spreekt een rol als CFRO bij een (zorg)verzekeraar haar erg aan, mocht dat ooit op haar pad komen. De roep om meer vrouwen aan de top is er, en met haar achtergrond en ervaring zou ze deze rol uitstekend kunnen vervullen. Ook een rol als lid van een Raad van Toezicht of Raad van Advies van een ideële of maatschappelijke organisatie lijkt haar bijzonder interessant en boeiend. Hard werken en zich met passie en volle overtuiging inzetten voor de goede zaak zal ze hoe dan ook blijven doen, en daarin veel energie en plezier investeren. Net als in al het andere mooie en boeiende dat het leven te bieden heeft: “Work hard, play hard.”
